TÜKETİCİ HAKLARI

 

Ülkemizin de taraf olduğu 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre 9 adet temel ve evrensel tüketici hakkı vardır. Bunlar sırasıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı: Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma, haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır.

Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir.

Sağlık ve güvenlik hakkı: Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır.

Bilgi edinme hakkı; Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması  için tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunmasıdır.

Eğitilme hakkı: Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim kurumlarında eğitilmesidir.

Zararların giderilmesi hakkı: Satın alınan mal veya hizmetten dolayı  tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır.

Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı: Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke vedoğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin korunması, temiz ve sağlıklı bir şekilde gelecek  nesillere bırakılmasıdır.

Ekonomik çıkarların korunması hakkı:

Tüketiciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır.

Seçme hakkı: Tüketicilerin çeşitli ürün ve  hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmeleri  anlamındadır. Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasınısağlamalıdır.

 Temsil edilme, Örgütlenme, Sesini duyurma hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluşturmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil edilebilmesidir.

 

ALIŞVERİŞTE TÜKETİCİLERİN  HAKLARI NELERDİR?

Alışverişlerinizde:

      Satın aldığınız mallardan belirli standartları bekleme hakkına sahipsiniz.

      Aldığınız malda hiçbir ayıp olmamalıdır.

      Ambalajında , kılavuzunda yada reklamlarında belirtilen  veya satıcının vaat ettiği  özelliklere sahip olmalıdır.

      Herhangi bir malı satın alırken sözleşme yapmadıysanız,satıcı ile olan her türlü konuşmanız sözleşme sayılır.

Bir malı aldıktan sonra  ayıplı olduğunu   fark ederseniz; Satın aldığınız tarihten itibaren 30 gün içinde ;

      Ayıplı malın değiştirilmesini,

      Ödediğiniz bedelin iadesini,

      Ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesini,

      Ücretsiz olarak tamirini talep etme hakkına sahipsiniz.

 

Eğer malın ayıbı gizli ise veya hile ile gizlenmişse, hakkınız 2 yıldır.Ayıplı bir maldan dolayı maddi veya manevi bir zarara uğramışsanız bu zararınızı,Satıcı veya Üretici veya ithalatçı karşılamak zorundadır

 

                TÜKETİCİ HAKLARINI KORUYAN KURUM VE KURULUŞLAR

 

 tın aldığınız bir mal ayıplı veya arızalı çıktıysa ve bütün çabalara rağmen sorununuzu çözemediyseniz

şu kurumlara başvurabilirsiniz;

1-Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri

2- TC. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

3- Sanayi ve Ticaret İI Müdürlükleri

4-Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemeler

5- Bulunduğunuz yerdeki tüketicinin  korunmasına yönelik olarak faaliyet gösteren dernek veya vakıflar

6-Etiket mecburiyetini uygulama konusundaki şikayetler için belediyeler

 KUSURLU  MAL  ALANLARIN  HAKLARI  NELERDİR?

Alışverişlerinizde:

1- Satın aldığınız mallardan belirli standartları bekleme hakkına sahipsiniz.

2- Aldığınız malda hiçbir kusur  olmamalıdır.

3- Ambalajında , kılavuzunda yada reklamlarında belirtilen veya satıcının vaat ettiği özelliklere sahip olmalıdır.

4- Herhangi bir malı satın alırken sözleşme yapmadıysanız,satıcı ile olan her türlü konuşmanız sözleşme sayılır.

5-Bir malı aldıktan sonra hatalı olduğunu fark ederseniz; Satın aldığınız tarihten itibaren 15 gün içinde malın değiştirilmesini, ödediğiniz bedelin iadesini, kusurun neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesini, ücretsiz olarak tamirini talep edebilirsiniz.

6-Hatalı bir maldan dolayı maddi veya manevi bir zarara uğramışsak  bu zararımızı,satıcı veya üretici firma karşılamak zorundadır

 

KUSURLU  MAL  ALDIYSAK  NELER  YAPABİLİRİZ?

Eğer tüketici olarak haklarımızı bilirsek bize zorluk çıkaran veya yardımcı olmayan satıcıya, hakem heyetine gideceğinizi söylemeniz bile yeterli olabilecektir.
Haklı olduğunuza inanıyorsak, hakkınızı aramak için bize gösterilen tüm yollara başvurabiliriz.

Böyle bir durumda hakkınızı aramazsak sadece bizim zarara uğramış olmayız  aynı zamanda
tüketiciye saygılı olmayan satıcıyı ödüllendirmiş  ve başkalarının da benzer zararlara uğramasına sebep olmuş oluruz.

Satın aldığınız bir mal kusurlu  veya arızalı çıktıysa ve bütün çabalara rağmen sorununuzu çözemediyseniz şu kurumlara başvurabilirsiniz;

1-Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri
2- TC. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
3- Sanayi ve Ticaret İI Müdürlükleri
4-Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemeler
5- Bulunduğunuz yerdeki tüketicinin korunmasına yönelik olarak faaliyet gösteren dernek veya vakıflar
6-Etiket mecburiyetini uygulama konusundaki şikayetler için belediyelere müracaat edebiliriz.